Sedasyon ve Genel Anestezi

Sedasyon ve Genel Anestezi

Sedasyon ve genel anestezi işlemi, tıp alanında sıkça kullanılır. Hastalara uygulanan teşhis sonrasında hastaya uygulanan tedavi işlemleri hissedilen acıya ve yapılan uygulamaya bağlı olarak değişmekte olup minimum seviyede de olsa acı ya da ağrı hissi oluşturabilmektedir.

Uygulama sırasında ya d uygulama sonrasında hastanın bu acı ya da ağrı hissini hissetmemesi ya da minimum seviyede hissetmesini sağlayan bir uygulama olarak sedasyon ve genel anestezi uygulamaları karşımıza çıkar.

Bilinci açık olan hastalarda hastaya uygulanacak olan uygulamaların yol açabileceği acı ya da ağrıdan kaynaklı olarak anestezi uygulamalarına ihtiyaç duyulur. Hastaya uygulanacak olan işleme, uygulamaya ya da tedavi şekline bağlı olarak değişebilen bu acı ya da ağrı hissini minimum seviyeye indirecek olan uygulamalar için anestezi işlemlerine ihtiyaç duyulur. İşlemin türüne ve uygulama şekline bağlı olarak uygulanan anestezi işlemlerinde değişiklik görülebilir.

Anestezi işlemleri, hastanın uyku halinin olması gereken düzeye göre değişiklik gösterir. Yani hastanın göreceği işleme göre uygulanan anestezi işleminin dozu arttırılabilir veya azaltılabilir. Sedasyon ve genel anestezi işlemi lokal anestezi uygulamalarının yanında daha hafif işlemler için tercih edilip uygulanan anestezik işlemdir.

Sedasyon Nedir?

Sedasyon, kelime anlamı olarak sakinleştirmek anlamına gelir. Tıp alanında hastaya uygulanan pek çok işlem ve uygulama sırasında kullanılır. Bu işlem, anestezi uzmanı tarafından uygulanan sedatif içeren ilaçlar ile gerçekleştirilir. İşlem yapılan hastaların tüm refleksleri korunarak, derinliği kontrollü olarak ayarlanabilen uyku hali olarak tanımlanabilir. Çok geniş bir alan olan tıp alanında diş tedavilerinde de kullanılan sedasyon, özellikle diş hekimi fobisi olanlar tarafından uygulama sırasında korku veya aşırı heyecan duyulmaması için sıkça tercih edilmektedir.

Sedasyon, genel anestezi ve lokal anestezi ile kıyaslandığında daha az etkisi olan ve hastanın bilinci tamamen kapanmadan hafif uyku hali olarak tanımlanabilen bir işlemdir. Daha çok hastanın rahatlama ve gevşetme, ağrı ve rahatsızlık hislerinin azaltılması amaçlarına hizmet eden bir uygulama olan sedasyon işlemi tıp alanında pek çok uygulama sırasında tercih edilip kullanılmaktadır.

Acı ya da ağrı hissi oluşturabilen işlemlerde hastaya önceden uygulanan işlemlerden biri olarak karşımıza sedasyon işlemi çıkar. Sedasyon, genel anestezi ve lokal anesteziden daha farklı bir işlem olup işlem sırsında hastanı acı ya da rahatsızlık hissetmemesi için uygulanır. Sedatif madde içeren ilaçlar hastaya uygulamadan önce verilerek hastanın rahatlatılması sağlanır.

Sedasyon Nasıl Uygulanır?

Sedasyon uygulaması anestezi uzmanları tarafından işlem ya da uygulamadan önce hastaya uygulanan bir işlemdir. Hastaya uygulanacak olan herhangi bir operasyon veya tıbbi müdahale öncesinde hastaya sedasyon işlemi uygulanacaksa hasta ilk önce anestezi uzmanı tarafından değerlendirilir. Bu değerlendirme sonrasında hasta için bir planlama yapılır.

Sedasyon ve Genel Anestezi işlemi, hastanın verilerinden ve kişisel bilgilerinden belirlenen ve hedeflenen hastaya en uygun sedasyon türü, kullanılacak ilaç türü ve sedasyonun dozu belirlenir. Bazı durumlarda sedasyon uygulamadan önce hastaya herhangi bir zararı bulunup bulunmadığına dair hastanın tıbbi geçmişi de incelenerek göz önünde bulundurulur.

Hastanın mevcut durumuna ve tıbbı geçmişine bağlı olarak hastadan akciğer ve kalbin görüntülenmesi için göğüs röntgeni, kalp ritminin kontrol edilmesi için EKG ve anemi ya da enfeksiyonun bulunup bulunmadığı vb. gibi durumların araştırılması için basit kan testleri de istenebilmektedir.

İstenen bu testlerden elde edilen sonuçlar, hastaya uygulanacak olan sedasyon altında gerçekleştirilecek tıbbi işlemin ve sedasyon uygulamasının planlaması için büyük önem taşımaktadır. Yapılan bu değerlendirmelerin ardından uygulama sürecinde ihtiyaç duyulabilecek monitörizasyon ve kurtarma vb. gibi malzemeler belirlenerek işlemin yapılacağı ortamda hazır bulundurulur.

Sedasyon işlemi yapılmadan önce hastaya damar yolu açılır ve analjezik madde uygulama işlemi yapılır. Sedasyon uygulaması sırasında çeşitli ilaç türleri tercih edilebilir. Tercih edilebilen bu farklı ilaç türlerinden bazıları şu şekilde sıralanabilir.

• Benzodiazepinler (Midazolam, Lorazepam, Diazepam)
• Barbitüratlar (Metoheksital, Tiyopental)
• Barbitürat olmayan sakinleştiriciler (Propofol, Etomidat)
• Opioidler (Morfin, Fentanil, Meperidin)
• Opioid olmayan analjezikler
• İnhalasyon ajanları (Nitröz oksit)
• Deksmedetomidin

Sedasyon ve Genel Anestezi ,işlem sırasında türüne karar verildikten sonra işleme uygun düşen sedasyon ilacına ve hastaya uygulanan ilaç dozuna karar verilir. Bu ilaç türlerinden fazla olmasının temel nedenlerinden biri hastanın ilaçlara ya da ilaç içerisinde bulunan maddelere karşı alerjik reaksiyon verme durumudur. Yani alerjik reaksiyon durumu olan hastalara, hastalarda gerçekleştirilecek tıbbi işleme uygun sedatif ajanlardan uygun olan tercih edilip uygulanır.

Hastaya yapılacak olan uygulama günü geldiğinde istenilen sedasyon düzeyi için belirlenmiş olan sedatif ajan, hastaya verilir. Sedasyon işlemi hastaya uygulandıktan sonra tıbbi işleme başlanır. İşlem sırasında hastada istenilen bilinç düzeyine ulaşılamaması durumlarında ya da operasyonun beklenen süreden daha uzun sürmesi durumlarında hastanın bilincinde açılma ya da sedasyon ve genel anestezi işlemi etkisini kaybetme vb. gibi durumlar başlaması halinde ek dozlara ihtiyaç duyulabilir.

Hastaya uygulanan tıbbi işlem sonlandıktan sonra hasta, ilk mental durumuna ulaşıncaya kadar gözlem altında tutulur. Sedasyon ve Genel Anestezi  sonrası süreçte hastada sedasyon kaynaklı olarak herhangi bir yan etki ya da alerjik reaksiyon riskine karşı olarak hekim tarafından uygun görülen süre boyunca hastanın sağlık kuruluşundan ayrılmaması tavsiye edilir.

Sedasyon Kimlere Uygulanabilir?

Sedasyon günümüzde tıp alanındaki prosedürler sırasında çok yaygın olarak kullanılan bir anestezik uyutma tekniğidir. İşlem sırasında hastaya verilen ilaçlara karşı alerjik reaksiyonu olmayan her türlü hastaya tıbbi işlem öncesinde sedasyon uygulaması yapılabilir.

İşlem sırasında içerisinde sedatif ilaçlar bulunan ilaçlar hastaya enjekte edilerek hastanın işlem sırasında acı ya da ağrı hissetmemesi sağlanır. Sedasyonun yaygın olarak tercih edildiği tıbbi işlemlerden bazıları şu şekilde sıralanabilir.

• Zihinsel ya da psikiyatrik rahatsızlıkları olan, herhangi bir tıbbi işleme karşı bir direnç gösteren hastalara mevcut durum karşısında uygulanacak olan rutin tıbbi müdahaleler sırasında
• İğne vurulma korkusu, diş hekimi korkusu ve panik atak vb. gibi çeşitli sorunları bulunan hastalara uygulanması gereken işlemler sırasında
• Diş hekimleri tarafından uygulanan diş çekimi gerektiren ve ağız sağlığına ilişkin çeşitli bazı rahatsızlık oluşturabilen tedaviler sırasında
• Çocuk ya da yetişkinlerde mide bulantısı, kusma vb. gibi tepkilere yol açabilen ya da etki edebilen diş hekimliği uygulamaları sırasında
• Endoskopi, bronkoskopi, kolonoskopi vb. gibi işlemler sırasında
• Bazı bilgisayarlı tomografi (BT) ya da manyetik rezonans (MR) uygulamalar gerektiren işlemler sırasında
• Ayak ya da cilt vb. gibi bölgeler üzerinde gerçekleştirilmesi gereken küçük tıbbi ya da cerrahi müdahaleler sırasında
• Biyopsi işlemleri sırasında
• Sünnet uygulamaları sırasında

Sedasyon kullanımı tıbbi alanda sıkça tercih edilen ve doktorlar tarafından kullanılan bir yöntemdir. Genel anestezi ve lokal anestezinden farklı olarak hastanın kontrollü bir şekilde uyutulması sağlanır ve hastanın tıbbi ya da cerrahi işlemler sırasında acı ya da ağrı hissetmemesi sağlanır. Kullanım alanı oldukça geniş olup neredeyse her şekilde ve koşulda kullanılabilmektedir.

Sedasyon uygulaması yapılmadan önce hasta genel bir muayeneden geçirilir. Bu muayenenin temel nedeni hastanın tıbbı geçmişinde var olan ve sedasyon uygulamasının yapılmamasını gerektiren etkenlerin olup olmadığı incelenir. Muayene ve incelemelerden sonra sedasyon yönteminin yapılamaması ile ilgili bir durum olduğunda hastaya sedasyon işlemi yapılmaz.

Genel Anestezi (Narkoz) Nedir?

Genel anestezi, tıbbi işlemlerde cerrahi müdahaleler gerektiren işlem ve ameliyatlarda hastayı uyutmak ve uyuşturmak için kullanılan bir yöntemdir. Yani genel anestezi kısaca hastaya uygulanacak olan herhangi bir ağrılı cerrahi işlem için uyutulması ve işlemin ya da ameliyatın sonunda da uyandırılması işlemidir.

Genel anestezi işlemi sırasında hasta derin bir uyku durumunda olur. Derin uyku durumuna benzeyen genel anestezi uygulaması, hastanın işlem ya da ameliyat sırasında bilincini ve ağrı hissini tamamen ortadan kaldırır. İşlem ya da ameliyat sırasında genel anestezi işlemi yapılan hasta işlem sırasında herhangi bir acı ya da ağrı hissetmez.

Genel anestezi hastaya damar yolundan ilaç verilerek, akciğerlerinden gaz solutarak ya da iki işlem de aynı anda yani birlikte uygulanarak sağlanabilir. Bu işlem sırasında hastanın solunumu durdurularak hastaya uygulanan solunum desteği ile nefes borusuna bir tüp yerleştirilerek alternatif yollar uygulanır. Hastaya uygulanan bu işlemler hasta tarafından hatırlanmaz.

Bu işlemlerden sonra genel anestezi yapılan ve derin bir uyku haline gelen hasta ameliyata alınarak ameliyatın ya da mevcut işlemin başlanmasına izin verilir. Operasyon bittikten sonra oksijen dışındaki ilaçların uygulaması sonlandırılır. Hastaya uygulanan işlemlerden sonra hastanın durumunun takibi sağlanması için hasta uyanma odasına alınır ve uyanması sağlanır. Hasta uyandıktan ve en az ağrılı duruma gelmesini sağlayacak anestezi işlemleri uygulandıktan sonra işlem tamamlanmış olur.

Genel anestezi işlemi, genellikle büyük operasyonlarda, cerrahi müdahale gerektiren durumlarda tercih edilip hastaya uygulanan bir işlemdir. Hastayı derin bir uyku haline getiren bu işlem ile hasta operasyon ya da ameliyat sırasında herhangi bir acı ya da ağrı hissetmez.

Bilinçli Sedasyonun Amaçları Nelerdir?

Sedasyon işlemi, bazı prosedürler çerçevesinde hastada oluşan ya da oluşabilme potansiyeli olan kaygı, rahatsızlık, acı ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olmak amacıyla yatıştırıcı ilaçların kullanılması işlemidir.

İşlem ya da uygulama sırasında hastanın acı ya da ağrı veya herhangi bir rahatsızlık hissi oluşmasını engeller. Bu yöntem, hastaya bazen ağız yoluyla alınan ilaçlar aracılığı ile bazen de enjeksiyon yolu ile verilen içerisinde sedasyon maddeleri barındıran anestezik ilaçlar ile gerçekleştirilen bir yöntemdir.

Sedasyon işlemi uygulanmadan önce hastanın muayenesi sırasında hasta detaylıca incelenir. İşlem sırasında kullanılacak olan ilaçlar ve bu ilaçların hastaya uygulanacak olan dozları hastaların yaşına, tıbbi geçmişine, cinsiyetine vb. gibi etkenlere bağlı olarak değişiklik gösterir. Alanında uzman hekimler hastalara işlem sırasında gerekli olan uygun ilaçları ve ilaçların dozlarını belirler.

Uzmanın belirlediği dozda sedasyon ilaçları hastaya ağız yolu ile ya da damar yoluyla verilir. Sedasyon işlemi sırasında hafif sakinleştirici ve acı ya da ağrıyı azaltıcı etkisi bulunan ilaç kullanımı tercih edilir. Hastaya uygulanan bilinçli sedasyon amaçlarından bazıları şu şekilde sıralanabilir:

• Hasta açısından rahat ve güvenli bir ortamın yaratılmasını sağlayan sedasyon aynı zamanda hastada bulunan korku hissini tamamen gidererek anksiyeteyi de ortadan kaldırır. Bu şekilde hem hasta daha sakin ve rahat bir işlem görürken uzman doktor da kolayca uygulamasını gerçekleştirir.
• Sedasyonun bilinçli kullanımı, hastanın ağrı eşiğini yükselterek işlem sırasında hissedebileceği ağrıyı hissetmemesi sağlar.
• Stres sedasyon işlemi ile ortadan kaldırılır ve hastanın gerçekleştirebilme potansiyeli olan istenmeyen reflekslerin önlenerek uzman doktor açısından son derece rahat bir çalışma ortamı sağlanır. Bu şekilde hem hasta hem de uzman doktor rahat bir şekilde işlemi sürecini geçirir.
• Sedasyon işlemi, özellikle korkuya eğilimli olan çocukların işlem sırasında belleklerinde derin izler bırakma potansiyeli yüksek olan korkuları engelleyerek aynı zamanda çocuklarda oluşabilecek psikolojik travmaları da engeller.
• Kalp hastaları ve yüksek tansiyonlu hastalarda lokal anestezi ortamının daha rahat tolere edilmesini sağlar.

Sedasyon ve Genel Anestezi Arasındaki Farklar Nelerdir?

Genel anestezi en genel tanımı ile hastaya damar içinden verilen ilaçlar ve bayıltıcı gaz verilerek narkoz halinin sağlandığı anestezi şeklidir. Genel anestezi genellikle çeşitli durumlarda aşırı korku ve endişe duyan hastalarda, mental retarde yani zihinsel engelli kişilere yapılan tıbbi uygulama ve işlemlerde ve lokal anestezinin yeterli olmadığı durumlarda tercih edilen bir uygulamadır.

Sedasyon ise genel anesteziden farklı olarak hastaya sadece damar içinden verilen ilaçlar ile uyku halinin sağlandığı anestezi çeşididir. Sedasyon işleminin genel anesteziden farklı olarak herhangi bir uyuşturucu etkisi bulunmaz.  Dolayısı ile cerrahi müdahale gerektiren ve yapılan bölgenin uyuşması için sedasyon uygulanan hastalara ayrıca lokal anestezi de yapılmaktadır. Yani, Sedasyon ve genel anestezi uygulamaları arasında temelde bazı benzerlikler olsa bile iki durum birbirine kıyasla çeşitli farklılıklar gösterir.

Sedasyon işleminin aksine genel anestezi işlemi uygulanan hastalarda bilinç kaybı görülür. Yani genel anestezi işlemi hastalarda derin bir uyku hali oluşturur ve hastalar bilinçlerini tamamen kaybeder. Hasta genel anestezi uygulaması sonrasında etrafında olan hiçbir şeyin farkında olmaz ve herhangi bir ses duymaz.

Sedasyon uygulamasında ise genel anestezi işleminden farklı olarak hastanın bilinci yerindedir. Sedasyon hastada uyku hali oluşturur fakat genel anestezide olduğu gibi derin bir uyku hali oluşturmaz ve yalnızca hastadaki ağrı ve acı hissi baskılanır. Ayrıca, sedasyon sırasında hastalar reflekslerini korur ve kendileri nefes alabilir. Genel anestezi işleminde refleksini kaybeden hastalar destek ile solunum alırlar.

Ayrıca hastaların acı ya da ağrı hissetmemesi için uygulanan bu iki işlemin uygulanma yöntemleri de birbirlerine göre değişiklik gösterir. Genel anestezi işlemlerinde hastaya açılan damar yoluyla anestezi ilaçları verilir. Sedasyon yönteminde ise kişiye ilaçlar oral yolla, gaz maskesiyle ya da enjeksiyon yöntemleri ile de verilebilir.

Hangi Hastalara Genel Anestezi Uygulanmaz?

Genel anestezinin uygun olmadığı hastalar son derece kısıtlıdır. Genellikle herkese uygulanabilen bit işlem olan genel anestezi işlemi, özellikle solunum yolu problemleri yaşayan hastalarda, ileri evrede olan kalp ve akciğer hastalıklarında genel anestezi bazı riskler oluşturabilme potansiyeline sahiptir. Bu vb. gibi durumlarda cerrahinin yeri ve yapısıyla ilişkilendirerek genel anestezi işlemi yerine hastayı uyuşturmak ve uyutmak için sinir blokları kullanılabilir.

Genel anestezinin uygulanmadığı ve sinir bloklarının uygulandığı durumlarda sinirlerin iletimi engellenerek hastalarda hissizliğin oluşması sağlanır. Hastalarda sinir blokları ile oluşturulan hissizlik ile cerrahi müdahalenin ya da ameliyatın gerçekleştirilmesi mümkün olabilir.

Bu seçenek genellikle el, kol ya da bacak bölgelerinin ameliyatlarında kullanılabilen bir yöntemdir. Ayrıca bazı durumlarda yani karın içi vb. gibi bazı ameliyatlar sırasında kasıktan iğne yapılarak ya da hataya kateter yerleştirilerek epidural anestezi işlemi gerçekleştirilebilir.

Sedasyon ve Genel Anestezi Fiyatları 2023

Sedasyon ve genel anestezi işlemlerinde mevcut fiyatlar çeşitli parametrelere ve faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterebilmektedir. Hastanın bulunduğu yere, tercih ettiği klinik merkezine ya da hastaneye, uzman doktora, hastanın mevcut sorununa, hastaya uygulanacak olan tıbbi uygulamanın hangisi olduğuna, hastaya uygulanacak olan yöntemin hangisi olduğuna ve uygulanacak olan yöntemin dozuna göre değişiklik görülebilmektedir.

Bu nedenle en doğru ve net bilgi muayene olduktan sonra uzman doktordan alınabilir. Sedasyon ve genel anestezi fiyatları 2023 hakkında bilgi almak için bizlere hemen ulaşabilirsiniz.

Uyku ile Anestezi Aynı Şey Midir?

Uyku ile anestezi işlemi, birbirine benzer gözüken ama aynı şey olmayan iki farklı durumdur. Çünkü uyku halindeyken kişi herhangi sesli ya da ağrılı bir uyaran etkisi ile uyanabilirken, anestezi işlemlerinde anestezi hekiminin inisiyatifi dışında uyanmak mümkün değildir.

Anestezi ilaçları hastaya verildiği sü­rece hastaların büyük çoğunluğu uyku denilen, ağrılı işlemlere yanıt vermeme durumunda kalır. Genel anestezi derin uyku olarak da nitelendirilmektedir. Fakat aralarındaki temel fark kişinin uyku halindeyken uyaran etkisi ile uyanabilmesi ve ağrı ya da acı hissederken anestezi etkisindeyken hastanın herhangi bir uyarana tepki göstermemesi durumudur.

Sedasyonun Riskleri Nelerdir?

Sedasyon, günümüzde pek çok farklı tıbbi işlemde tercih edilip kullanılan bir uyutma şeklidir. Sedasyon, genel anestezi ve lokal anestezi işlemleri ile kıyaslandığında daha kısa süre içinde hastanın uyumasını sağlayan bir işlemdir. Pek fazla bir riski bulunmayan sedasyon işlemi uygulanmadan önce hasta detaylı bir şekilde muayene edilir.

Muayene sırasında hastanın tıbbi geçmiş kayıtlarına bakılarak sedasyonun olumsuz etki edebileceği bir durumun olup olmadığı incelenir. Hastadan çeşitli testler istenerek değerleri incelenir. Ayrıca işlem uygulanmadan önce elde edilen verilere göre hastanın sedasyonun içerisinde bulunan maddelere karşı alerjik reaksiyonlarının olup olmadığı incelenir. İlaç içerisinde mevcut olan bir ilaca ya da maddeye karşı alerjik reaksiyonları bulunan hastalara alternatif maddeler içeren ilaçlar ile sedasyon uygulaması yapılır.

Sedasyon işlemi, genel anestezi ve lokal anestezi ile kıyaslandığında çok daha güvenilir olan bir uyutma tekniğidir. İşlem sonrasında neredeyse her hastada görülebilen bazı yan etkileri bulunur fakat hastaya herhangi bir risk oluşturmamaktadır. Bu riskin oluşmamasının temel nedeni işlem yapılmadan önce hastanın tüm değerlerinin kontrol edilmesi ve hastanın değerleri sonucu elde edilen verilere göre uygulamanın yapılması ya da yapılmamasıdır.

İşlemden sonra hastalarda mide bulantısı, baş ağrısı, kısa süreli hafıza kaybı, bir süre tansiyon düşüklüğü, halsizlik, bazı reflekslerde azalma vb. gibi durumlar ile karşılaşılabilir. Fakat bu yan etkiler hastaya karşı herhangi bir risk oluşturmamaktadır. Hastada görülen tüm bu yan etkiler kısa süre sonra kendiliğinden geçmektedir.

Sedasyonun Yan Etkisi Var Mı?

Genel anestezi ile oranla çok daha güvenli ve kolay bir uyutma işlemi olan ve tıbbi alanda sıkça kullanılan sedasyonun riskleri ve yan etkileri çok daha azdır. İşlem sonrasında bazı hastalarda sedasyon işlemi sonrasında halsizlik, reflekslerde azalma, tansiyon düşüklüğü, baş ağrısı, kısa süreli hafıza sorunları vb. gibi durumlar oluşabilir. Bu durumlar sedasyon uygulanan her hastada görülme ihtimali yüksek olan durumlardır. Aynı zamanda bu yan etkiler genellikle görülen etkiler olmasının yanı sıra genellikle işlemden kısa süre sonra hafifleyerek kısa süre sonra da kaybolan yan etkilerdir.

Hastaya uygulanan her tıbbi operasyon ya da işlem bu uygulama için uygun değildir. Özellikle çoğu cerrahi işlem gerektiren ameliyatların büyük bir kısmı sedasyon ile gerçekleştirilmeye uygun bulunmamaktadır. Bu gibi tıbbi ve cerrahi işlemler gerektiren işlem ve durumlarda genel anestezi ya da lokal anestezi işlem türlerinden yararlanılarak işlem sırasında tercih edilir.

Sedasyon alınmayan ve genel anestezi ya da spinal lokal anestezi uygulanan hastalarda görülme olanağı daha yüksek olan yan etkiler sedasyonla kıyaslandığında genellikle daha şiddetli ve daha uzun sürelidir. Hastada görülebilen mide bulantısı, baş ağrısı vb. gibi yan etkiler bu hastalarda belirgin düzeyde olmakta ve daha şiddetli olmaktadır. Bu nedenle sedasyon, genel anestezi ve lokal anestezi uygulamaları ile kıyaslandığında daha güvenli ve kolay bir uyutma işlemi olarak karşımıza çıkmaktadır.